Artikel uit het Algemeen Dagblad van 24-06-2002
door Rob Savelberg

Uit ‘liefde voor het land en zijn mensen’ meldt godsdienstleraar Bart (27) uit Putten zich elk jaar vrijwillig bij het Israëlische leger.

Bart: ‘In het leger kun je mensen echt helpen’. (foto Ruben Schipper)

PUTTEN – “Het is toch niet te geloven”, sist Bart met woede in zijn stem. “Bijna alle Palestijnse aanslagen zijn gericht op jonge mensen in disco’s, café’s en bussen.” Op de schouw van zijn wooncaravan staat een ingelijste foto van zijn vriendin Sheli. Het Israëlische meisje raakte kort geleden gewond bij een zelfmoordaanslag in een populair café in Tel Aviv.

De afstand is voor de Nederlandse godsdienstleraar moeilijk te overbruggen. Nu werkt hij weer enige tijd in eigen land, als theoloog op scholen op de Veluwe.

Maar hij verbijt zich bij de gedachte dat zijn geliefde afgezaagde spijkers in haar lichaam heeft in angst leeft.

Bart heeft begrip voor de positie van Israël in het conflict in het Midden-Oosten. “Dat land is als een grasspriet op een voetbalveld, omringd door vijanden. Dan moet het wel een sterk leger hebben.” Trots kijkt de leraar naar zijn ‘diploma’ van de Israel Defence Force (IDF). Hij foetert op de Arabieren ‘die helemaal geen vrede willen maar het liefst de joden de zee indrijven en het land inpikken’.

“Na de bijbelschool wilde ik iets van de wereld zien en in 1998 ging ik in een kibboets werken: ‘s morgens fruit plukken, ‘s middags vrij en ‘s avonds feesten met jonge vrijwilligers uit de hele wereld.” Maar het luizenleventje knaagde aan hem. “De kibboets doe je voor jezelf, in het leger kun je de mensen echt helpen”, vertelt hij.

“Het was de mooiste tijd uit mijn leven hoor. Een grote familie, iedereen verdiend hetzelfde loon en je moest maar zes uur werken.” Sindsdien heeft Bart respect voor joden. “Niet iedere soldaat is een boeman. Denk je dat ze het leuk vinden als kinderen hen met stenen bekogelen of op hen schieten? Trouwens, wat doen die daar eigenlijk?’.

De Puttenaar legt uit dat de militaire dienstplicht na school (voor mannen drie, voor vrouwen twee jaar) Israëliërs betrekt bij het lot van hun land. Bart leerde hen beter kennen en de christen verdiepte zich in hun geloof. Terug in Nederland liet het land hem niet meer los. In plaats van een ‘burgerlijk bestaan te leiden’, wilde Bart terug naar het beloofde land om tijdens de tweede intifada iets te doen met zijn fascinatie voor het leger: “Die stoere manenetjes in camouflagepakjes, dat vond ik wel wat. Dat zijn echte mannen.”

Bart wilde ‘uit liefde voor het land en vriendschap met de mensen’ naar het Midden-Oosten: “Daar leer je pas echte gastvrijheid leren. Hier in Putten zijn de mensen eerder gesloten. Het is een klein dorp waarin veel wordt geroddeld.”

Hij bezocht het SAR-EL bemiddelingsbureau in Amsterdam. Daar screenden ze de buitenlandse vrijwilliger van top tot teen. Bart zegde zijn baan op en kocht een enkeltje Tel Aviv: “Iedereen verklaarde me voor gek.”

Al drie keer heeft de godsdienstleraar voor de IDF gewerkt. Als reparateur van tanks en jeeps wil hij zijn steentje bijdragen aan de operatie ‘Defensief Schild’. Op de legerbases in Haifa en Tel Aviv heeft Bart een veiliger gevoel dan in de kibboets. Na terugkomst werkte hij kort voor de luchtmobiele brigade. Dat beviel hem niet “Die zullen nooit een oorlog winnen.”

Altijd al had Bart de naam tegendraads te zijn. De forse Ajaxfan met stekeltjeshaar, zonnebril en gouden ketting was vroeger agressief en zag indertijd zelfs wat in de ideeën van Janmaat. “Toen ik in een caravan ging wonen, dachten ze dat ik ‘kamper’ werd. Toen ik terugkwam uit het Israëlische leger begreep niemand dat ik me liet besnijden.”

Aan de muur van zijn Puttense ‘woonchalet’ hangt een grote Israëlische vlag en een uniform van de IDF- Ook andere joodse symbolen en voorwerpen, zoals keppeltjes, legercertificaten en sieraden heeft Bart verzameld in zijn kleine woning. En natuurlijk gaat hij regelmatig naar de synagoge.

Dan haalt Bart een foto te voorschijn waarop een jonge Israëlische soldaat een geboeide en geblinddoekte Palestijn water geeft. “Dat is toch fantastisch dat ze zoiets doen voor zelfmoordcommando’s.” De foto is door de IDF verspreid als tegenwicht voor alle negatieve berichtgeving over het Israëlische leger. “Ze moeten terroristen onschadelijk maken” vindt Bart. “Ook al is het leger een verdedigingsmacht, in dit conflict is een aanval terecht. Als je levens wilt redden, mag je ook het hoofd van Hamas liquideren.’

Bart begrijpt de kritische stemming in Nederland jegens Israël niet goed:

“Die ziekelijke Jodenhaat hier! Die mensen zijn de hele geschiedenis door vervolgd. Ze waren nergens welkom en zelfs in bun eigen land worden ze uitgemoord.” Over een maand gaat Bart weer naar Israël.